Ως το 2070 όμηροι του Μνημονίου

Άνθρακες ο θησαυρός από την επιμήκυνση του χρέους

Του Κ. ΚΑΛΛΩΝΙΑΤΗ/ enet.gr

Η επιμήκυνση στα 50 χρόνια της διάρκειας του χρέους δεν αφορά το σύνολο των δανείων που έλαβε η χώρα από το Μηχανισμό Στήριξης (Ε.Ε., ΕΚΤ, ΔΝΤ), αλλά μόνον τα 198 δισ. που έλαβε από την Ε.Ε. (GLF, EFSF), όπως ακριβώς έγινε και με την προηγούμενη επιμήκυνση στα 30 χρόνια

Ο εθισμός στην υπερβολή δύσκολα ξεπερνιέται. Ιδίως όταν προέρχεται από το κυβερνητικό στρατόπεδο, του οποίου η πολιτική επιβίωση κρίνεται στις προσεχείς διπλές εκλογές. Ετσι, δεν είναι καθόλου τυχαίο που η ημιεπίσημη εγχώρια προπαγάνδα ήδη πανηγυρίζει για προσδοκώμενα οφέλη 4 δισ. ευρώ ετησίως ώς το 2022-23 από τη νέα συμφωνία: δάνειο 13-15 δισ. ευρώ χωρίς μέτρα λιτότητας, αλλά μόνον με μεταρρυθμίσεις, επιμήκυνση στα 50 χρόνια της διάρκειας χρέους ύψους 200 δισ. με ετήσιο όφελος 3,5 δισ. περίπου, μείωση επιτοκίου κατά 50 μονάδες βάσης στο πρώτο πακέτο στήριξης από την Ε.Ε. με ετήσιο όφελος 330 εκατ. ετησίως, ευνοϊκοί όροι για συγχρηματοδοτούμενα έργα στη χώρα με όφελος 110 εκατ. ετησίως.


Πρόκειται για μεγάλη αλλά και πολύ... «αποδοτική» πλάνη, αν κρίνουμε π.χ. από την άνοδο 6% του Χ.Α. και την πτώση 7% των αποδόσεων των 10ετών ομολόγων την τελευταία εβδομάδα. Δύο είναι οι βασικοί λόγοι της πλάνης.

Πρώτον, η επιμήκυνση στα 50 χρόνια της διάρκειας του χρέους δεν αφορά το σύνολο των δανείων που έλαβε η χώρα από το Μηχανισμό Στήριξης (Ε.Ε., ΕΚΤ, ΔΝΤ), αλλά μόνον τα 198 δισ. που έλαβε από την Ε.Ε. (GLF, EFSF), όπως ακριβώς έγινε και με την προηγούμενη επιμήκυνση στα 30 χρόνια. Κι αυτό οφείλεται στην καταστατική δέσμευση των δανείων του ΔΝΤ να μην παρατείνονται πάνω από 3 χρόνια και κατ' εξαίρεση πάνω από 4 χρόνια (στην ελληνική περίπτωση δόθηκε επιμήκυνση 7 ετών). Αυτός είναι ο λόγος που μέχρι το 2023 η Ελλάδα έχει να αποπληρώνει χρεολύσια μόνο για το ΔΝΤ (δάνεια), την ΕΚΤ και τους ιδιώτες επενδυτές (ομόλογα), αφού με την προηγούμενη επιμήκυνση του χρέους μας προς την Ε.Ε. οι αποπληρωμές προς τις χώρες-μέλη και τον EFSF εκκινούν μία δεκαετία από σήμερα και λήγουν στα μέσα της δεκαετίας του 2050. Με τη νέα λοιπόν επιμήκυνση στα 50 χρόνια η όποια ελάφρυνση αφορά αποκλειστικά την ετήσια δαπάνη αποπληρωμής των χρεών προς την Ε.Ε. (δεν συνιστά δηλαδή μείωση χρέους) και θα αρχίσει να γίνεται αισθητή μετά το 2023, ενώ οι πληρωμές θα κρατήσουν ώς τα μέσα της δεκαετίας του 2070!

Δεύτερον, η μείωση του επιτοκίου κατά 0,5% (ή 50 μονάδες βάσης) αφορά μόνον τα 53 δισ. από τα 73 δισ. του α' πακέτου δανείων που είχε λάβει η χώρα, καθώς τα 20 δισ. είναι χρέη προς το ΔΝΤ με διαφορετικό και ακατέβατο επιτόκιο 3%, ενώ δεν περιλαμβάνει τα δάνεια από το EFSF το οποίο είναι ταμείο που επίσης δανείζεται από τις αγορές και οποιαδήποτε μείωση επιτοκίου προς την Ελλάδα θα του κοστίσει σε υποβάθμιση της πιστοληπτικής του διαβάθμισης. Οταν είχε γίνει η προηγούμενη μείωση επιτοκίου κατά 1% προς την Ελλάδα, το ΔΝΤ είχε εκτιμήσει τη συνολική ελάφρυνση χρέους που θα προέκυπτε λόγω του μέτρου αυτού σε 2% του ΑΕΠ. Συνεπώς, τώρα που η περικοπή επιτοκίου είναι 0,5% η μείωση του χρέους θα είναι 1% του ΑΕΠ ή 1,8 δισ. αθροιστικά ώς το 2022, δηλαδή 200 εκατ. ετησίως περίπου. Κι αυτό όταν η ετήσια καταβολή τόκων και χρεολυσίων είναι αντίστοιχα 6 δισ. και 10 δισ. περίπου.

Το πόσο διαχειρίσιμες είναι αυτές οι καταβολές τοκοχρεολυσίων ώς το 2023 αποδεικνύει η απόφαση της Ευρωζώνης τον Νοέμβριο 2012 για λήψη πρόσθετων μέτρων ελάφρυνσης του ελληνικού χρέους προκειμένου αυτό να περιορισθεί σε 124% του ΑΕΠ το 2022 και τα οποία πρόσθετα μέτρα υπολογίζει το ΔΝΤ αθροιστικά σε 4,1% του ΑΕΠ ώς το 2020 και πολύ παραπάνω αν είναι το χρέος να πέσει αρκετά κάτω από 110% του ΑΕΠ το 2022. Γι' αυτό, εξάλλου, το ΔΝΤ έλεγε πως θα χρειαστούν μεγαλύτερες μειώσεις επιτοκίου στα δάνεια του EFSF ή κούρεμα χρέους στα δάνεια του GLF. Κι όλες αυτές οι εκτιμήσεις βάσει του αισιόδοξου σεναρίου για υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης και μεγάλα πρωτογενή πλεονάσματα ώς το 2022, όταν γνωρίζουμε πως τόσο το ΔΝΤ όσο και ο ΟΟΣΑ έχουν με εναλλακτικά και δυσμενή σενάρια εκτιμήσει τη μη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους.

Σε κάθε περίπτωση, αποδεικνύεται πως το νέο σχέδιο επιμήκυνσης-ελάφρυνσης του χρέους που πανηγυρίζουν κυβέρνηση και αγορές είναι στην καλύτερη περίπτωση 4-6 φορές υποδεέστερο αυτού που έχει ανάγκη η Ελλάδα, ακόμη και με την τρέχουσα οικονομική πολιτική.