Αφορμή για το άρθρο του γερμανού αναλυτή είναι το αδιαμφισβήτητο γεγονός ότι «ενόσω η επικίνδυνη κρίση χρέους εξαπλώνεται στην ευρωπαϊκή περιφέρεια, όλο και περισσότεροι παρατηρητές πείθονται ότι μέρος της λύσης πρέπει να είναι ένα βαθύ κούρεμα της ονομαστικής αξίας των ελληνικών, ενδεχομένως και των ιρλανδικών ομολόγων».
Από πρώτη άποψη, η περίπτωση ενός κουρέματος του ελληνικού χρέους μοιάζει μια εύκολη υπόθεση. Οι οι κίνδυνοι μετάδοσης της κρίσης από την έξωθεν επιβολή μιας αναδιάρθρωσης έχουν περιοριστεί καθώς οι αγορές έχουν ήδη επεξεργαστεί την ιδέα ότι κάποιο δημόσιο χρέος πιθανώς να μην αποπληρωθεί στο σύνολό του, παρατηρεί ο Σμίεντινγκ. «Κάποιες οικονομίες, άλλωστε, προεξοφλείται ότι θα "σκάσουν" έτσι κι αλλιώς», σημειώνει. Αρα, το συμπέρασμα είναι ότι όσο ταχύτερα προχωρήσει κανείς στο κούρεμα, τόσο καλύτερα είναι.
Η χρεοκοπία ως «μη λύση»Ομως, «κάθε χρεοκοπία συνιστά μια σοβαρή αθέτηση των συμπεφωνημένων και αποτελεί πλήγμα στην αξιοπιστία, γι' αυτό θεωρείται άλλωστε ότι αποτελεί μια έσχατη λύση», προσθέτει ο Σμίετινγκ. Εν προκειμένω, η μέχρι στιγμής ιστορία της ευρωζώνης επιβεβαιώνει ότι η προστασία που παρέχει στις περιφερειακές οικονομίες είναι αποτελεσματική. Η διαδικασία αρωγής αποδέσμευσε από την πλευρά των κυβερνήσεων ένα κύμα μεταρρυθμίσεων στα συνταξιοδοτικά συστήματα, στις αγορές εργασίας και εν γένει ένα κύμα διαρθρωτικών αλλαγών, που δημιουργούν ένα ευρύτερο περιβάλλον μέσα στο οποίο η περιφέρεια μοιάζει ικανή να ευθυγραμμιστεί με τις οικονομίες του ευρωπαϊκού κέντρου. Η προσπάθεια αυτή των κυβερνήσεων πρέπει να επιβραβευτεί και όχι να αγνοηθεί στη λογική μιας λύσης «για να τελειώνουμε και να πάμε παρακάτω», υποστηρίζει ο Σμίεντινγκ.
Επιπλέον, μια χρεοκοπία δημιουργεί σοβαρά ζητήματα ηθικής τάξεως. Ναρκοθετεί το μέλλον των φορολογούμενων στα κράτη εκείνα στα οποία κατά το παρελθόν είχαν συσσωρεύσει υπέρμετρα χρέη. Ζημιώνει επίσης κατάφωρα το συμφέρον των φορολογουμένων στα «σώφρονα» κράτη που επένδυσαν στις αγορές ομολόγων της Ελλάδας και της Ιρλανδίας και θα πρέπει πλέον να πληρώσουν υψηλότερους φόρους για να αντισταθμίσουν τη διαγραφή χρεών που θα συνεπάγεται η χρεοκοπία της Ελλάδας ή της Ιρλανδίας.
Μετά την κατάρρευση της Lehman Brothers οι χρηματαγορές έχουν γίνει πολύ νευρικές και καχύποπτες. Κάθε μεγάλο κακό νέο, όπως θα είναι η είδηση της χρεοκοπίας ενός ή περισσοτέρων κρατών-μελών της ευρωζώνης, κινδυνεύει να πυροδοτήσει ένα ντόμινο αντιδράσεων που μπορούν να ξεφύγουν από κάθε έλεγχο. Εδώ πρέπει να γίνει μια διάκριση, διότι υπάρχουν δύο εκδοχές μετάδοσης της κρίσης. Ο κίνδυνος να ξεσπάσει μια μείζων τραπεζική κρίση και μια πιστωτική κατάρρευση στην Ευρώπη από ένα κούρεμα των ελληνικών ομολόγων, ας πούμε, κατά 50%, είναι πιθανότατα περιορισμένος τώρα που οι τράπεζες και οι εποπτικές αρχές είχαν τον χρόνο για να προετοιμαστούν για μια τέτοια εξέλιξη.
Ομως, ελλοχεύει ο κίνδυνος ένα βαθύ κούρεμα του ελληνικού χρέους να καταστήσει ουσιαστικά αδύνατο να συνεχίσουν να δανείζονται από τις αγορές άλλες χώρες που επίσης αντιμετωπίζουν πρόβλημα υπερχρέωσης, όπως είναι η Ισπανία και η Ιταλία. «Για να διατηρήσουν την πρόσβασή τους στις αγορές κεφαλαίων οι περιφερειακές χώρες έπειτα από την χρεοκοπία μιας εξ αυτών, θα πρέπει η ΕΕ και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) να εγγυηθούν για τα εναπομείναντα αλλά και για τα... μελλοντικά χρέη που θα συσσωρεύσει ενδεχομένως η χώρα που έχει ήδη χρεοκοπήσει», τονίζει ο γερμανός οικονομολόγος. Επιπλέον, σημειώνει, όλες ανεξαιρέτως οι χώρες, και του κέντρου και της περιφέρειας, θα πρέπει να προχωρήσουν σε αυξήσεις κεφαλαίων κάποιων τραπεζών τους.
«Δεν είναι προφανές γιατί η διαδικασία αυτή θα εξέθετε σε μικρότερους κινδύνους τον Γερμανό φορολογούμενο από όσο η εναλλακτική λύση να δοθεί στην Ελλάδα περισσότερος χρόνος για να θέσει υπό έλεγχο το χρέος της», σημειώνει ο αναλυτής.
Ο Σμίεντινγκ αναφέρει και ένα ακόμη επιχείρημα κατά της χρεοκοπίας μιας ανεπτυγμένης οικονομίας: οι εγγυήσεις, αναφέρει, που ζητούν οι αγορές από τις ώριμες πλην υπερχρεωμένες αγορές για να τους δανείσουν θα γίνουν πολύ αυστηρότερες. Οι επενδυτές θα γίνουν πολύ απαιτητικοί, αφού θα κλονιστεί η εμπιστοσύνη τους. Διότι διαφορετικά σκέπτεται ένας επενδυτής όταν τοποθετεί τα κεφάλαιά του σε ομόλογα μιας χώρας της ευρωζώνης και διαφορετικά όταν τα τοποθετεί σε μια λατινοαμερικάνικη χώρα. Στις αναδυόμενες αγορές η χρεοκοπία αποτελεί μέρος του επενδυτικού ρίσκου. Στις ώριμες δεν «παίζει» ως προοπτική. Αν μπει στο τραπέζι, τότε θα πρέπει να αλλάξουν οι όροι του παιχνιδιού.
«Η εμπειρία της πρώτης χρεοκοπίας μιας ευρωπαϊκής χώρας από το 1948 θα αποτελέσει σοκ για τις αγορές ομολόγων», τονίζει ο Χόλγκερ Σμίεντινγκ. Και προσθέτει: «Εν προκειμένω η Ελλάδα κάνει μιαν Ηράκλεια προσπάθεια για να ανορθώσει την οικονομία της. Η κατάσταση είναι δύσκολη, αλλά η Ελλάδα έχει ακόμη μια ευκαιρία. Η χώρα δεν είχε μια πραγματική φούσκα ακινήτων ούτε ταλανίζεται από υπερβολικά ιδιωτικά χρέη. Μόλις πετύχει την προσαρμογή που επιδιώκει και βγει από την ύφεση, η ελληνική οικονομία θα ανακτήσει ταχείς ρυθμούς ανάπτυξης».
Εν πάση περιπτώσει, ο Σμίεντινγκ θεωρεί ότι το ερώτημα του κουρέματος ή όχι του ελληνικού χρέους θα μπορούσε να τεθεί ενδεχομένως το 2012 ή το 2013, αφού καταστεί σαφέστερη η εικόνα της ελληνικής οικονομίας. Βεβαίως, επιμηκύνοντας τον χρόνο ωρίμανσης της επίσημης δανειακής αρωγής που χορηγήθηκε στην Ελλάδα θα είχε όντως νόημα αν η Αθήνα συνεχίσει να εφαρμόζει πιστά το πρόγραμμα της ΕΕ και του ΔΝΤ.«Αλλά αυτό δεν θα μετρούσε σαν χρεοκοπία», τονίζει ο γερμανός τραπεζίτης.
Για όλες τις άλλες χώρες δεν τίθεται ζήτημα χρεοκοπίας. Ούτε καν για την Ιρλανδία, καθώς ήδη οι εξαγωγές αυξάνονται ιλιγγιωδώς και η οικονομία της απογειώνεται, σημειώνει ο Σμίεντινγκ. Και ολοκληρώνει το άρθρο του σημειώνοντας ότι ο τρόπος με τον οποίο η Ευρώπη διαχειρίζεται τη σοβούσα κρίση θα αποτελέσει προηγούμενο: «Αν η ευρωζώνη ξεπεράσει την κρίση χωρίς να χρεοκοπήσει κάποιο μέλος της, η παγκόσμια υπόληψή της θα σωθεί. Και η Ευρώπη στο σύνολό της θα γίνει πιο φιλική για τους διεθνείς επενδυτές. Πρόκειται για μια προοπτική ελκυστικότερη από ένα επικίνδυνο ελληνικό κούρεμα στη λογική του "αντε να ξεμπερδεύουμε"».
Αλέξανδρος Καψύλης/TO BHMA
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Γράψτε ελεύθερα την άποψή σας !