“Οι μεταρρυθμίσεις έχουν χάσει την ορμή τους”

Με δυσκολία η Ελλάδα ελέγχει την κατάσταση σε κοινωνικό και οικονομικό επίπεδο, επισημαίνει η Financial Times. "Οτιδήποτε, μπορεί να συμβεί οποιαδήποτε στιγμή στην ελληνική πρωτεύουσα". Ένα χρόνο μετά το πακέτο διάσωσης, η Ελλάδα παραμένει σε βαθιά ύφεση: η οικονομία της συρρικνώθηκε κατά 4,5% πέρυσι, ενώ επιπλέον 3% πτώση αναμένεται το 2011.

Τα κλειστά καταστήματα της πρωτεύουσας και οι σωροί σκουπιδιών μαρτυρούν το μέγεθος του οικονομικού σοκ και την οργισμένη διάθεση των συνδικαλιστών. Επιπλέον, επισημαίνει η εφημερίδα, εντείνονται οι φόβοι ότι η σοσιαλιστική κυβέρνηση του Γεωργίου Παπανδρέου θα αποτύχει να εκσυγχρονίσει την σκληρωτική οικονομία της χώρας και να την καταστήσει ανταγωνιστική σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Ωστόσο, η εφημερίδα δεν αποκλείει την επανάληψη των επεισοδίων, όπως είχε γίνει πέρυσι στη Μαρφίν Τράπεζα, που τρεις άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους, φόβοι που "δικαιολογούν" την επιβράδυνση των μεταρρυθμίσεων.

Σε περίπτωση αποτυχίας, εξηγεί η Financial Times, οι άλλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες και η Ουάσιγκτον θα αντιμετωπίσουν ένα δίλημμα - εάν θα δώσει στην Ελλάδα άλλη μια ευκαιρία ή θα την αφήσουν να καταρρεύσει αθετώντας τις υποχρεώσεις της, με καταστροφικές συνέπειες για τα χρηματοπιστωτικά συστήματα και την οικονομική εμπιστοσύνη σε ολόκληρη την ευρωζώνη.

"Το ασφάλιστρο κινδύνου που ζητούν για το ελληνικό χρέος από διεθνείς επενδυτές έχει εκτοξευτεί, ενώ οι τράπεζες στην Ελλάδα τρομάζουν να καλύψουν τα οικονομικά τους". "Αυτό που είναι πραγματικά λυπηρό είναι ότι μια κυβέρνηση με μεγάλη αποδοχή και έχοντας την τέλεια δικαιολογία για την επιβολή των ξένων παραγόντων για όλα αυτά τα πράγματα, δεν έχει πιέσει να υλοποιηθούν όλες οι μεταρρυθμίσεις που χρειαζόμαστε», λέει η Αλεξάνδρα Παπαλεξοπούλου, διευθύντρια του Τιτάνα. "Αν δεν προχωρήσουμε το ταχύτερο δυνατό με τις μεγάλες μεταρρυθμίσεις, θα έχουμε χάσει τη χρυσή ευκαιρία που προσφέρεται από μια τεράστια κρίση".

Η άθλια κατάσταση στην Ελλάδα έχει ευρύτερη παγκόσμια σημασία γιατί ακολούθησαν παρόμοιες κινήσεις για να διασωθεί η Ιρλανδία και η Πορτογαλία, όπου οι φόβοι για "μεταρρυθμιστική κόπωση" και η ανάγκη για περαιτέρω δισεκατομμύρια ευρώ για βοήθεια από το εξωτερικό θα μπορούσε να εξαπλωθεί γρήγορα.

Η εφημερίδα τονίζει την επιπλέον αύξηση του δημόσιου ελληνικού χρέους, ένα χρόνο μετά την ανάληψη κυβέρνησης Παπανδρέου. "Τα χαμηλά επιτόκια και η νομισματική σταθερότητα που η Ελλάδα απολάμβανε για μια δεκαετία, ως μέλος της ευρωζώνης είχε οδηγήσει τη χώρα σε δαπάνες πολύ πέρα από τις δυνατότητές της - το δημόσιο χρέος αυξήθηκε σε 143% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος το περασμένο έτος, το υψηλότερο στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Η είσπραξη των φόρων ήταν τυχαία, στην καλύτερη περίπτωση, η οικονομία επισκιάστηκε από δημόσιους ελέγχους και εκτεταμένη διαφθορά, και η εκτίναξη των μισθών και άλλων δαπανών οδήγησε σε μια μαζική απώλεια διεθνούς ανταγωνιστικότητας".

Η Αθήνα διατάχθηκε να εφαρμόσει ένα πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων για να φέρει τα δημόσια οικονομικά της υπό έλεγχο , να ενισχύσει την οικονομική ανταγωνιστικότητα και να εξασφαλίσει την σταθερότητα του χρηματοπιστωτικού τομέα . "Όλες οι εκσυγχρονιστές στην Ελλάδα λένε "δόξα τω Θεώ για την τρόικα ", δηλώνει στην εφημερίδα ο Γιάννης Στουρνάρας, γενικός διευθυντής του ΙΟΒΕ.

Αν και η επιβολή του σχεδίου που προτάθηκε για τη σωτηρία της Ελλάδας δεν ήταν καταδικασμένη να αποτύχει - όπως φοβούνται ορισμένοι επενδυτές, ο Γιώργος Παπακωνσταντίνου παραδέχεται ότι "η Ευρωζώνη δεν είναι ένα τέλειο μηχάνημα που τρέχει πάντα στην ώρα του και χωρίς σκαμπανεβάσματα". «Είναι μια συλλογή εθνικών συμφερόντων που προσπαθούμε να βάλουμε σε καλούπι με ένα κοινό συμφέρον, αλλά έχει εκλογικά ημερολόγια, τοπικούς πληθυσμούς, και δημόσιο αίσθημα. Έτσι, πιστεύω ότι είναι θαύμα που είμαστε εδώ».

Το πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων έχει χάσει την ορμή του

Η εφημερίδα αναφέρεται στις συνταξιοδοτικές μεταρρυθμίσεις, στις μισθολογικές περικοπές και στα φορολογικά μέτρα που επιτεύχθηκαν. Όμως, διαπιστώνει ότι από τα τέλη του περασμένου έτους, το πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων έχει χάσει την ορμή του, αυξάνοντας την προοπτική ότι η πρόοδος που έχει σημειωθεί μέχρι σήμερα, θα πέσει στο κενό. Όπως ισχυρίζεται η εφημερίδα, σημαντική αιτία για την καθυστέρηση ή αποδυνάμωση των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων είναι οι φόβοι για μια επανάληψη των βίαιων διαδηλώσεων, όπως έγινε πέρυσι το καλοκαίρι που κατέληξε στο θάνατο των τριών τραπεζικών υπαλλήλων. Μια βαθύτερη από την αναμενόμενη ύφεση που επιδεινώνεται από τη συμπίεση για τα δημόσια οικονομικά δεν αφήνει περιθώρια για την ενίσχυση της φορολογικών εσόδων. Οι δαπάνες της τοπικής αυτοδιοίκησης έχει υπερβεί τους στόχους. Το αποτέλεσμα όλων αυτών ήταν εμφανές σε στοιχεία που δημοσιεύθηκαν την περασμένη εβδομάδα από τη Eurostat, που παρουσίασε το έλλειμμα του δημόσιου τομέα του 2010 χειρότερο από τις προβλέψεις κατά 10,5% του ΑΕΠ.

Τον Φεβρουάριο, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο προειδοποίησε ότι το πρόγραμμα "παραμένει σε ένα σταυροδρόμι". Το ΔΝΤ και εκπρόσωποι της Ευρώπης που φθάνουν στην Αθήνα αυτό το μήνα για την επόμενη αναθεώρηση αναμένεται να τονίσουν τον επείγοντα χαρακτήρα σχετικά με τις δεσμεύσεις των μεταρρυθμίσεων και να εξασφαλίσουν την επιστροφή του προϋπολογισμού γρήγορα σε πλεόνασμα, τουλάχιστον πριν από τις πληρωμές τόκων.

Κανείς δεν αμφισβητεί ότι η Αθήνα βρίσκεται υπό πίεση τις τελευταίες δύο εβδομάδες για ένα νέο μεσοπρόθεσμο οικονομικό πρόγραμμα για την αναμόρφωση του δημόσιου τομέα και τη χρηματοδότησή του. Στο επίκεντρο είναι η άντληση 50 δισ. ευρώ από το πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων - αρκετό για να μειώσει το χρέος έως το 2020. Ωστόσο για την ιδιωτικοποίηση οι εμπειρογνώμονες είναι επιφυλακτικοί, καθώς υπάρχουν εσωτερικές αντιδράσεις και ενδεχομένως κινητοποιήσεις από την πλευρά των συνδικάτων, κυρίως για τα σχέδια να πωληθεί μερίδιο της ΔΕΗ. Όμως ο κ. Παπακωνσταντίνου, ισχυρίζεται ότι το σχέδιο ιδιωτικοποίησής εξακολουθεί να απολαμβάνει ευρεία υποστήριξη του κοινού. Ωστόσο, ανησυχία επικρατεί στους επιχειρηματικούς κύκλους επισημαίνοντας ότι η κυβέρνηση χάνει τον έλεγχο των γεγονότων. Ενώ κάποιος αστειευόμενος, δήλωσε ότι "Το καλύτερο πράγμα που θα μπορούσε να συμβεί θα ήταν να τεθεί η διοίκηση της Ελλάδας στα χέρια των Βρυξελλών ή του Βερολίνου "

Τα φωτεινά σημεία ανάμεσα στα σκοτεινά και απαισιόδοξα σενάρια

Διαπιστώνεται όμως, ότι ανάμεσα στα σκοτεινά και απαισιόδοξα σενάρια, υπάρχουν κάποια φωτεινά σημεία. "Η ελληνική τουριστική βιομηχανία αναμένει μια καλή σεζόν, με τη χώρα να επωφελείται από τις ταραχές στη Βόρεια Αφρική και τη Μέση Ανατολή. Οι εξαγωγές αγαθών, κατά ένα μεγάλο μέρος των γεωργικών προϊόντων, έχουν ωθήσει την ανάκαμψη, αν και εξακολουθούν να αντιπροσωπεύουν λιγότερο από το 8 τοις εκατό του ΑΕΠ".

Ωστόσο, μελανό σημείο είναι η γραφειοκρατία που παρατηρείται με τα ταξιδιωτικά πρακτορεία κρουαζιέρων τα οποία ελπίζουν σε μέτρα απορρύθμισης που θα ενθαρρύνουν τις διακοπές που να αρχίζουν και να τελειώνουν στα ελληνικά λιμάνια. "Αντ 'αυτού, αντιμετωπίζουν αυξημένη γραφειοκρατία - συμπεριλαμβανομένης της απαίτησης να υπογράφουν ετήσιες συμβάσεις με το κράτος σχετικά με τη συχνότητα και τη διάρκεια των κλήσεων σε ελληνικά λιμάνια - ένα εμπόδιο που δεν αντιμετωπίζουν άλλα μέρη της Μεσογείου. «Η Ελλάδα χάνει εισοδήματα και ο νόμος πρέπει να τροποποιηθεί», λέει ο Μιχαήλ Νομικός, Έλληνας αντιπρόσωπος της Royal Caribbean International, ο δεύτερος μεγαλύτερος αερομεταφορέας κρουαζιέρας στον κόσμο". Επίσης, στο άρθρο επισημαίνεται ότι η Αθήνα έχει αποτύχει σημαντικά και στην απελευθέρωση του ενεργειακού τομέα της .

Είναι γεγονός ότι αν δεν υποχωρήσει η οικονομική αβεβαιότητα για το μέλλον στην Ελλάδα, υπάρχουν λίγα κίνητρα για επενδύσεις για την ενίσχυση της μακροπρόθεσμης ανάπτυξης, ενώ οι κίνδυνοι αυξάνονται με ταχύ ρυθμό. Είμαστε θύματα μιας κατάστασης που έχει χάσει τη διεθνή αξιοπιστία", λέει ο Νίκος Καραμούζης, αναπληρωτής διευθύνων σύμβουλος της EFG Eurobank. Οι ελληνικές τράπεζες εξαρτώνται από την ΕΚΤ για ρευστότητα - σήμερα δανείζονται περίπου 90 δισ. ευρώ σε βραχυπρόθεσμα δάνεια. Αλλά η ΕΚΤ επιθυμεί να ασκήσει μέγιστη δυνατή επιρροή για την Αθήνα να επιταχύνει τις μεταρρυθμίσεις και θα μπορούσε να μειώσει τη ρευστότητα της, εάν δεν είναι ικανοποιημένη.

Τα σενάρια για αναδιάρθρωση

Η Αθήνα ήλπιζε να επιστρέψει στις χρηματοπιστωτικές αγορές το επόμενο έτος, όμως αυτό το χρονοδιάγραμμα είναι σχεδόν βέβαιο ότι δεν είναι βιώσιμο, όυτε ένα πρόσθετο οικονομικό πακέτο θα βοηθούσε." Θα ήταν γροθιά στο στομάχι, ιδίως για τους φορολογούμενους στις βόρειες ευρωπαϊκές χώρες, όπως στη Γερμανία και στη Φινλανδία".

Η Financial Times, κρίνει ότι οι χρηματοοικονομικές αγορές έχουν αρχίσει να πιστεύουν ότι μια αναδιάρθρωση του χρέους είναι αναπόφευκτη, αν και το ΔΝΤ και ευρωπαϊκές αρχές παραμένουν αποφασισμένοι να αντισταθούν. Η ΕΚΤ έχει προειδοποιήσει για πιθανές αποκαλυπτικές συνέπειες για το τραπεζικό σύστημα της χώρας και όχι μόνο.

Πηγή: newscode.gr